bestofwhisky.pl

[Noform]

Witam jakiś czas sie zastanawiam jakich beczek używali ludzie do leżakowania whisky w 18 wieku?

[Pawloff]

Notki whisky z 18 wieku z pewnością zrobił Kopańczyk. Jego spytaj...

[Czarek]

ostatnia deska ratunku

[Tomek1]

A oni nie grzali prosto z alembików? Wtedy nikt raczej się nie przejmował dojrzewaniem

[Trzymajtusię i]

Zamkowe piwnice były pełne trunków, ale takie tematy to Czajkus expertem.

[Rajmund]

Nigdy nie badałem tematu, ale obstawiałbym, że jeśli w ogóle whisky leżakowała w beczkach, to tylko dlatego, że ten i ów zrobił sobie na tyle duże zapasy, że nie mógł ich "opić" na bieżąco. No i dobór beczek był pewno przypadkowy. Stawiałbym, że najłatwiej dostępne były beczki z miejscowego dębu (jeszcze wtedy w Szkocji rosły drzewa), lub beczki po sherry, bo nie kupowano jej przecież i nie przywożono z Hiszpanii w butelkach. Z drugiej strony, nie jestem pewien czy w ogóle wtedy sprowadzano sherry do Szkocji na większą skalę.

Jedno jest pewne - nie były to beczki po bourbonie.

Obstawiam jednak, że whisky wówczas leżakowała tyle, co swojski bimber współcześnie - raczej nie dłużej niż tydzień. No i najprędzej w glinianych gąsiorach. Ale to wszystko zgadywanki.

[PawelWojcik]

w XVIII wieku z beczkami bylo tak, jak pisali moi przedmowcy czyli "byle jak".

beczka sluzyla glownie do transportu whisky (gliniane naczynia byly ciezkie i sie tlukly), a pito wylacznie newmake'a.

do produkcji beczek uzywano zarowno debu angielskiego, jak i tego z importu, poniewaz obowiazywal przepis o ochronie drewna. zobowiazywal on eksportera do importu takiej ilosci beczek lub materialu do jej produkcji, jaka zostala wyeksportowana z whisky w srodku. mialo to ochronic przemysl stoczniowy przed deficytem drewna.

dab angielski gatunkowo nie roznil sie niczym od szypolkowego debu europejskiego, jednak rosl w innych warunkach - zwykle jako pojedyncze drzewa z ogromna iloscia galezi bocznych. drewno z takich drzew mialo sporo sekow i poskrecane nieregularne sloje. przypomne, ze dab europejski w odroznieniu od amerykanskiego ma tak luzna strukture, ze zrobiona z niego beczka nie przecieka tylko w przypadku, gdy sloje klepek rozchodza sie promieniscie od osi beczki.
dab kontynentalny natomiast rosl zwykle w wielkich skupiskach lesnych, wiec "rosl do gory" w walce o swiatlo. drewno z takiego debu mialo proste i regularna sloje - idealne do produkcji beczek.
powyzsze (a nie roznice smakowe) przesadzilo o wiekszej popularniosci debu z importu w XVIII wieku (do polowy XVI wieku import drewna byl minimalny, ale XVII wieku stanowil juz 50% rynku).

dab importowano w tamtych czasach glownie z regionu Hansa w Danii, oraz okolic Klajpedy na Litwie. ten ostatni byl najbardziej ceniony, pochodzil z lasow sosnowo-debowych na glebach piaszczystych.

prawdopodobnie pierwszy dab amerykanski pojawil sie w Szkocji wlasnie w polowie XVIII wieku i pochodzil z Nowego Orleanu. oczywiscie nie mozna tu mowic o beczkach po burbonie, bo te pojawily sie w Szkocji dopiero w pierwszej polowie XIX wieku (w/g roznych zrodel 1826 lub 1840 rok), a staly sie popularne (ponad 50% rynku) dopiero po II wojnie swiatowej.

czy byly beczki po sherry lub porto w XVIII wieku? ano byly, tylko nie znano ich wplywu na wlasciwosci whisky. zeby bylo jeszcze smieszniej dodam, ze w do ich produkcji w XVIII-XX wieku uzywano glownie debu amerykanskiego i taka sytuacja trwa do dnia dzisiejszego.

w XVIII wieku beczki nie byly wypalane, lub wypalane lekko (podgrzewano klepki para lub ogniem, aby staly sie elastyczne i mozna bylo zalozyc 3-cia obrecz). nie znano wtedy wplywu czarnej warstwy beczki na wlasciwosci whisky. ten "wynalazek" przypisuja sobie Amerykanie (1813 rok).

pierwsza wzmianka w Szkocji o "poprawie smaku whiski po 5 letnim lezakowaniu" pojawia sie po raz pierwszy w 1810 roku i nie ma pewnosci czy odbywalo sie to w debowej beczce. pojecie maturacji whisky w debowych beczkach w literaturze pojawia sie dopiero okolo 1830 roku, czyli rownoczesnie z pojawieniem sie destylacji ciaglej i zaledwie 35 lat przed pojawieniem sie pierwszych maltow.

z ciekawostek:
- tylko od 1915 roku whisky musiala byc "prawnie" lezakowana minimum dwa lata, a w 1916 wydluzono ten okres do trzech lat. przepisy nie stanowily nic o beczkach, teoretycznie wiec whisky mogla lezec te trzy lata i w szklanych butelkach.
w roku 1988 roku pojawia sie wymog maturacji w mniejszej niz 700 litrow beczce drewnianej, a tylko przepisy z 1990 roku okreslaja, ze ma to byc drewno debowe.
- generalnie whisky w takiej postaci, jaka mamy dzis pojawia sie dopiero w okresie miedzywojennym, a na szersza skale po II wojnie swiatowej.
- do dzis nie istnieja zadne przepisy okreslajace co mozna robic z beczka przed zalaniem destylatem. nie chce trorzyc teorii spiskowych, ale wiekszosc wspolczesnych "sherry cask" cuchnie Paxerette

pozdrawiam poswiatecznie,

ja.

[Czajkus]

Witam,
Według mnie Szkoci zaczęli używać beczek do starzenia whisky gdzieś pod koniec XIX w.

Wcześniej swoją whisky przeznaczali do sprzedaży na miejscu po dwukrotnej destylacji, a jak szła do Anglii to Anglicy na miejscu destylowali ją sobie jeszcze raz. Nikt nie widział sensu w trzymaniu whisky w beczkach bo to była strata czasu i pieniędzy. Jak ktoś był bogaty to pił sherry albo koniak, a nie jakiś tam bimber od szkockich górali

Trzeba tu zaznaczyć, że Szkoci cały czas produkowali swoją whisky ze słodowanego zboża (głównie jęczmienia) i ich sztuka gorzelnicza była wysoko oceniana.

U nas tradycyjnie robiło się wódkę z żyta i do pewnego momentu podejrzewam, że w smaku nie było większej różnicy miedzy whisky a wódką - nazwy te oznaczały ten sam rodzaj alkoholu tylko w innych językach.

Tylko od 1823 r. Prusy zalały rynek spirytusem z ziemniaków, który był kilka razy tańszy niż zbożowy i u nas zabór pruski, galicja i duża część Królestwa przestawiła się też na produkcję wódki z ziemniaka. A z ziemniaka wódka w smaku to był duży krok wstecz, no i zaczęła być różnica między whisky i wódką. Tereny Polski pod zaborami w XIX w. były 3 największym producentem spirytusu na świecie po USA i Rosji.

Według mnie Polacy dużo wcześniej od Szkotów czy Irlandczyków produkowali starkę poprzez trzymanie żytniówki w beczkach i przez to polepszanie jej smaku. Ale było to możliwe dzięki temu, że u nas było dużo szlachty i duża jej część miała gorzelnie i były możliwe takie fanaberie jak trzymanie alkoholu w beczkach. W XIX w. starka powoli się kończyła i prawdziwa stara była bardzo droga - dużo jej szło na eksport m.in. do Anglii.

Pozdrawiam również poświątecznie
Czajkus

[Krzysiu]

lekkie odgrzanie kotleta: zwrócę uwagę, że drewniane beczki były w Europie używane powszechnie od czasów starożytnych, do przechowywania piwa i wina. Nie ma powodu uważać, że nie dało by się takiej beczki wykorzystać do przechowywania bimbru. Sądzę, że coś w rodzaju starki mogło powstawać także w Szkocji - na dobrą sprawę starka i whisky to technologicznie taki sam trunek, różni się tylko surowcem.

[nogreg]

[Trzymajtusię i]

Starka z żyta, to rye 100%, a whisky ze słodu jęczmiennego, amerykańce też mają żyto, ale oni robią mieszankę zbóż, a żytnia piszą, gdy żyta jest więcej niż 50% i walą w nowe beczki, a starka szła w beczki po węgrzynie, których było w Polsce dostatek.

[nogreg]

Witam
Urlop, więc odpowiedź troszkę opóźniona.

Metoda starzenia też się różni. Moim zdaniem jednak jest spora różnica pomiędzy starką a whisky. Pamiętajmy też, że "starka" to słowo starsze, wywodzi się jeszcze z czasów chłopskich. Czytałem też, że pierwsze starki starzone były w beczkach po zakopaniu ich pod ziemią. Coś czytałem o takim zwyczaju zakopywania okowity po zaręczynach, odkopywano bekę na wesele, a nawet chrzciny. I że to bardziej "chłopski" zwyczaj, szlachcic pijał wino.

Co nie umniejsza, że z czasem pomiędzy chłopską starką a taką produkowaną już lepiej starzoną (jest analogia do szkockiej) pojawiła się regularna jakość i w pełni jęczmienna starka po kilku latach w beczce jakościowo mogła być dobra.

[Krzysiu]

[nogreg]

Wóda była jednak bardziej chłopska. Pan pędził wódę, ale raczej pijał wina i miody. Wódka była też swego rodzaju środkiem płatniczym, właśnie dla chłopa. O zakopywaniu znalazłem zapiski i teraz przeglądając neta w komórce o starce. Poszukaj. Mogło mieć to związek z temperaturami, jednak wyższymi niż w Szkocji i spowalniać odparowywanie alkoholu.

[Krzysiu]

Sugerowałbym sięgnąć raczej do literatury naukowej, niż do neta w komórce, to pomoże uniknąć powielania bzdur. Beczek nie zakopuje się z powodu destrukcyjnego wpływu gruntu na drewno, a chłopskim napojem było piwo. Wódka stała się dominująca w pierwszej połowie XIX w., po upowszechnieniu produkcji spirytusu z ziemniaków.