Galeria: Szkocja 2006 (2) - Islay i Jura.

Kraina whisky - fotografie Rajmunda Matuszkiewicza.

Powrót do spisu galerii

		Widok z klifu Meall Ard na poĹudniowy zachĂłd, w stronÄ destylarni Lagavulin. Ten lÄd na horyzoncie to wysepka Texa, oddzielona od Islay cieĹninÄ Caolas an Eilein.				Malownicze pagody Port Ellen przytĹoczone przez masywne – i paskudne – budynki sĹodowni. Widok od strony brzegu zatoki Kilnaughton Bay.

		W tych magazynach, tuĹź nad brzegiem Kilnaughton Bay, ciÄgle jeszcze podobno znaleĹşÄ moĹźna wiele dobrego, mimo iĹź destylarnia od lat juĹź nie funkcjonuje.				Szerszy widok na plaĹźÄ nad Kilnaughton Bay oraz na sĹodowniÄ i destylarniÄ Port Ellen.

		Kilnaughton Bay i Port Ellen wczesnym wieczorem. Pogoda w dalszym ciÄgu niepewna, a przed nami kilka dni na Islay i Jurze.				Destylarnia Lagavulin wczesnym wieczorkiem. Widok od strony drogi prowadzÄcej do Ardbeg.

		Zatoka Claggain Bay, nad ktĂłrÄ rozbity byĹ nasz namiot, o poranku tonÄĹa w mgle. Claggain Bay znajduje siÄ kilka kilometrĂłw za Ardbeg.				Kamienista plaĹźa nad Claggain Bay. SĹoĹce prĂłbuje przebiÄ siÄ przez gÄstÄ mgĹÄ. Jest nadzieja na piÄknÄ pogodÄ...

		Nad Claggian Bay mgĹa coraz rzadsza. Widok na Claggain River wpadajÄcÄ tu do morza. No i namiot oraz samochĂłd nieustraszonych zdobywcĂłw Szkocji.				UjĹcie Claggain River, mgĹy coraz mniej, widoki coraz bardziej sĹoneczne.

		Wynik pojedynku sĹoĹca z mgĹÄ nad Claggain Bay wydaje siÄ byÄ przesÄdzony na korzyĹÄ tego pierwszego. Czas zwijaÄ obozowisko i ruszaÄ do Ardbeg, Lagavulin i Laphroaig.				I jeszcze jedno ujÄcie owego zjawiskowego poranka nad Claggain Bay.

		UjĹcie Claggain River.				Klify Rubha Buidhe na Islay w porannej mgle.

		Nasz namiot o poranku nad Claggain Bay na Islay.				Most nad Claggain River i wzgĂłrze Cnoc MĂłr na Claigin. W dalszym ciÄgu wyspa Islay.

		Nasz namiot i zatoka Claggain Bay raz jeszcze.				Claggain Bay na Islay o poranku – szerszy plan. WytÄĹź wzrok i znajdĹş namiot i samochĂłd polskich wÄdrowcĂłw...

		Jedna z pagĂłd w Ardbeg – noclegowisko ptakĂłw.				Gdyby ktoĹ miaĹ wÄtpliwoĹci, Ĺźe whisky szkocka leĹźakuje w beczkach po bourbonie – oto dowĂłd. Ta beczka czeka na napeĹnienie na dziedziĹcu w Ardbeg.

		Widok na czÄĹÄ budynkĂłw w Ardbeg z niewielkiego klifu nad brzegiem morza. Budynek z napisem Ardbeg wbrew pozorom nie sĹuĹźy jako magazyn whisky, lecz jest takim sporym warsztatem. Tutaj miÄdzy innymi naprawia siÄ beczki. Ten budynek bezpoĹrednio na prawo od niego (z tablicÄ informacyjnÄ) to miejsce napeĹniania beczek.				Ardbeg. Budynek byĹej sĹodowni funkcjonuje w tej chwili jako Visitor Centre. Znajdziemy tam sklepik, restauracjÄ Old Kiln Cafe, a takĹźe biura administracji destylarni. Tam teĹź powiedzie nas przewodnik na degustacjÄ po zakoĹczeniu zwiedzania.

		Beczki na dziedziĹcu Ardbeg czekajÄ na swojÄ kolej, czyli na napeĹnienie ĹwieĹźym destylatem.				Destylarnia Ardbeg i zatoka Loch an t-Sailein w caĹej okazaĹoĹci. BiaĹy domek, pierwszy od prawej, to dom menadĹźera destylarni. A zupeĹnie przypadkiem najlepsze beczki leĹźakujÄ w magazynie tuĹź obok...

		ZbliĹźenie na pagody w Ardbeg. SpowijajÄcy je dym pochodzi z piecĂłw pod alembikami, nie ze sĹodowni. W Ardbeg jedynie nieĹmiaĹo i nieoficjalnie przebÄkuje siÄ o planach ponownego uruchomienia sĹodowni.				Wasz czĹowiek w Szkocji. Tym razem na klifie Meall Ard, gĂłrujÄcym nad okolicÄ.

		Widok na Ardbeg z drogi prowadzÄcej do pozostaĹych dwĂłch destylarni i wreszcie do Port Ellen. WejĹcie do zatoki Loch an t-Sailein upstrzone jest mniejszymi i wiÄkszymi skaĹami o wdziÄcznie brzmiÄcych nazwach Iseanach MĂłr, Cam Sgeir, czy Sgeir a’Chlachain.				WzdĹuĹź brzegĂłw Islay, w bezpiecznej odlegĹoĹci od skaĹ Sgeir a’Chlachain, w stronÄ Port Ellen podÄĹźa pierwszy tego ranka prom Caledonian MacBrayne z Kennacraig. Na pierwszym planie oczywiĹcie Ardbeg, w tle natomiast – wynurzajÄcy siÄ spoza porannych mgieĹ pĂłĹwysep Kintyre. ChoÄ gĹowy nie dam czy to nie juĹź Irlandia. NastÄpnym razem obiecujÄ sprawdziÄ na pewno.

		Widok na destylarniÄ Lagavulin od strony Lagavulin Bay.				Ruiny zamku Dunyvaig, strzegÄcego wejĹcia do zatoki Lagavulin Bay. Dunyvaig Castle niegdyĹ byĹ siedzibÄ WĹadcĂłw Wysp (Lords of the Isles) z klanu MacDonald. W tle – wysepka Texa.

		Destylarnia Lagavulin, nad zatokÄ Lagavulin Bay, widziana z ruin zamczyska Dunyvaig.				Ruiny Dunyvaig Castle. W tle – fragment wysepki Texa.

		Ruiny Dunyvaig Castle i Texa.				Na jednej ze skaĹ wystajÄcych ponad powierzchniÄ morza u wejĹcia do zatoki Lagavulin Bay, Was dzielny reporter dostrzegĹ ĹźerujÄcego ostrygojada.

		Widok na Lagavulin i Lagavulin Bay raz jeszcze.				WjeĹźdĹźamy do osady Lagavulin. OprĂłcz samej destylarni, znajdzie siÄ tam moĹźe ze cztery domostwa. A tablica przy drodze informuje, Ĺźe niegdyĹ w tej okolicy mĂłwiĹo siÄ zupeĹnie innym jÄzykiem. I Ĺźe nazwa Lagavulin wĹaĹnie z tamtego jÄzyka pochodzi.

		Na dziedziĹcu destylarni Laphroaig znajdziemy kÄpkÄ... palm. To wpĹyw ciepĹego PrÄdu Zatokowego opĹywajÄcego SzkocjÄ i IrlandiÄ. NiemaĹe znaczenie ma teĹź fakt, Ĺźe akurat ten gatunek palm dostosowany jest do Ĺźycia w klimacie nieco bardziej surowym niĹź ĹrĂłdziemnomorski czy tropikalny.				Widok na Laphroaig od bramy wjazdowej.

		Dziedziniec Laphroaig. Ten budynek po prawej stronie to hala alembikĂłw – tutaj odbywa siÄ destylacja whisky.				Budynki Laphroaig od strony morza – od zatoki Loch Laphroaig.

		Jezioro ĹabÄdzie w Laphroaig, na zatoce Loch Laphroaig.				Destylarnia Laphroaig nad zatokÄ Loch Laphroaig w caĹej okazaĹoĹci.

		Tablica wskazujÄca kierunek do sĹodowni Port Ellen. W tle romantyczne pagody nieczynnej juĹź destylarni.				Pagody destylarni Port Ellen.

		Prom Caledonian MacBrayne opuszcza nabrzeĹźe portowe w Port Ellen. To ten sam, ktĂłry udaĹo mi siÄ sfotografowaÄ wczeĹniej, z Ardbeg na pierwszym planie.				Torfowisko przy drodze wiodÄcej z Port Ellen do Bowmore. Torf kopie siÄ w Szkocji zwykle w okolicach czerwca-lipca, po czym czeka siÄ na jego wyschniÄcie. Kto wie, moĹźe akurat ten torf posĹuĹźy do suszenia sĹodu w Laphroaig lub Bowmore. A moĹźe zapach jego dymu poczujemy kiedyĹ w Ardbeg?

		Ten sam torf, parÄ metrĂłw od drogi wiodÄcej z Port Ellen do Bowmore.				SĹynny okrÄgĹy koĹciĂłĹ w Bowmore, widok na zatokÄ Loch Indaal, a te budynku z lewej strony, po drugiej stronie zatoki, to Bruichladdich.

		Destylarnia Bowmore na wyspie Islay, widziana od strony przystani. Ta woda, to zatoka Loch Indaal.				GĹĂłwna ulica w Bowmore, na koĹcu ktĂłrej znajduje siÄ okrÄgĹy koĹciĂłĹ. Sklep Co-Op po lewej stronie to bodaj najwiÄksza placĂłwka handlowa na Islay, a znajdujÄcy siÄ po prawej stronie National Bank of Scotland (charakterystyczne logo) to jedyna placĂłwka bankowa. I bodaj jedyny bankomat na caĹej wyspie. No i to tutaj wsiada siÄ do autobusu do Port Askaig – ĹźĂłĹta wiata przystanku autobusowego po prawej stronie zdjÄcia.

		Widok ogĂłlny na destylarniÄ Bowmore od strony bramy gĹĂłwnej. Charakterystyczne pagody zwieĹczajÄ dach suszarni sĹodu – jednej z niewielu dziaĹajÄcych jeszcze w caĹej Szkocji.				ZbliĹźenie na pagody nad Bowmore. W chwili gdy to zdjÄcie byĹo robione, destylarnia byĹa akurat w trakcie przerwy wakacyjno-remontowej, wiÄc nie mogĹem uchwyciÄ wydobywajÄcego siÄ spod daszkĂłw dymu.

		GĹĂłwna brama wjazdowa do Bowmore. Te budynku naprawdÄ sÄ takie biaĹe. Za kaĹźdym razem gdy tam byĹem dokĹadnie tak wyglÄdaĹy. Chyba, Ĺźe je malujÄ za kaĹźdym razem krĂłtko przed moim przyjazdem...				Ten skrawek asfaltu w lewym dolnym rogu to gĹĂłwna droga prowadzÄca z Bridgend do Port Charlotte na Islay. Jedna z gĹĂłwnych drĂłg caĹej wyspy. Po drodze jest Bruichladdich. A przy drodze – nierzadko na drodze – stada pasÄcych siÄ owieczek. Trzeba jeĹşdziÄ bardzo ostroĹźnie.

		W recepcji Bruichladdich znajdziemy beczki, z ktĂłrych moĹźemy samodzielnie nalaÄ sobie whisky. Za jedyne 55 funtĂłw. Jak siÄ pĂłĹşniej okazaĹo, jest to ostatnio doĹÄ powszechny trend w szkockich destylarniach.				Na pĂłĹkach sklepiku w Bruichladdich znaleĹşÄ moĹźna caĹkiem imponujÄcy wybĂłr produktĂłw destylarni. Tutaj widok na rzÄd Laddie 1991 Yellow Submarine.

		Do wyboru, do koloru. W Bruichladdich majÄ coĹ dla kaĹźdego.				Jak widaÄ, podczas naszej wizyty w Bruichladdich pracowali peĹnÄ parÄ. Tutaj – widok na kadĹş zaciernÄ, w ktĂłrej akurat odbywa siÄ mieszanie zeĹrutowanego sĹodu z wodÄ.

		ZamkniÄcie wlotu alembika w Bruichladdich.				Alembik drugiej destylacji w Bruichladdich. Tzw. low wines still. Alkohol opuszczajÄcy to naczynie ma stÄĹźenie ponad 70% i – po rozcieĹczeniu do 63,5% - trafia do beczek.

		Jak widaÄ, praca nad powiÄkszaniem zawartoĹci magazynĂłw Bruichladdich szĹa peĹnÄ parÄ podczas mojej ostatniej bytnoĹci. Widok na tzw. spirit safe, gdzie oddziela siÄ niedogony od frakcji wĹaĹciwej. ZdjÄcie moĹźe byÄ dowodem na to, Ĺźe whisky zawdziÄcza swojÄ barwÄ beczkom, w ktĂłrych leĹźakuje. Tu, przed leĹźakowaniem, jest zupeĹnie bezbarwna.				Jeszcze jedna magiczna skrzyneczka zwana spirit safe, w ktĂłrej oddzielane sÄ niepoĹźÄdane fragmenty destylatu od frakcji wĹaĹciwej.

		Tutaj odbywa siÄ pobieranie prĂłbek po pierwszej, wstÄpnej destylacji. CaĹoĹÄ idzie dalej, do drugiego alembika.				Alembiki pierwszej, wstÄpnej destylacji w Bruichladdich. Alkohol opuszczajÄcy te kuby ma dwadzieĹcia parÄ procent i poddawany jest drugiej, koĹcowej destylacji.

		Jeszcze jeden widok na alembiki drugiej destylacji w Bruichladdich.				WnÄtrze jednego z magazynĂłw w Bruichladdich. W tym magazynie leĹźakuje whisky pochodzÄca z rĂłĹźnych destylarni, a zakupiona zostaĹa przez niezaleĹźnego dystrybutora, Murray McDavid. W tym magazynie Jim McEwan lubi eksperymentowaÄ z rĂłĹźnymi rodzajami beczek.

		Jeszcze jeden rzut oka na „ulubiony magazyn Jima McEwana”. W oczy rzucajÄ siÄ beczki, w ktĂłrych wczeĹniej leĹźakowaĹa Rioja. Zapewniam, Ĺźe w tej chwili wypeĹnione sÄ przedniÄ whisky.				Tutaj widaÄ wyraĹşnie, Ĺźe w tym magazynie znajdziemy nie tylko Bruichladdich. WidaÄ Lagavulin, Caol Ila...

		W tych dwĂłch ogromnych cysternach zbierana jest whisky, ktĂłrÄ majÄ byÄ napeĹnione beczki zanim na dĹugie lata trafiÄ do leĹźakowania w magazynach.				Jak w Bruichladdich lubiÄ siÄ chwaliÄ – jedyna na Islay linia do butelkowania whisky. Na pierwszym planie zapas pustych butelek do napeĹnienia whisky.

		Po zakoĹczeniu zwiedzania dostajemy do wyboru kilka rĂłĹźnych wersji Bruichladdich do degustacji. Na zdjÄciu buteleczki wybrane przez Waszych wysĹannikĂłw do krainy whisky.				Szklaneczka Bruichladdich na pokrytym tartanem stoliku w recepcji destylarni.

		Ogromne beczki po sherry i niewielki czĹowiek po przejĹciach ;-) Na dziedziĹcu Bruichladdich uczestnik Akademii Whisky Bruichladdich zajmuje siÄ przygotowaniem beczek do napeĹnienia.				PoĹoĹźyÄ wreszcie swoje Ĺapska na duĹźej, piÄknej beczce... Wasz czĹowiek w Bruichladdich.

		Historyczny moment. Jim McEwan nabiera nieco czterokrotnie destylowanej Perilous Whisky (86%) Ĺźeby nalaÄ jej do kieliszka i podaÄ autorowi tych zdjÄÄ. A to dopiero poczÄtek wycieczki po jego ulubionym magazynie.				Za chwilÄ napeĹniony zostanie nastÄpny kieliszek. Tym razem bÄdzie to Mortlach 1993 z beczki po winie Syrah.

		Takimi etykietami opatrzone sÄ beczki. Etykieta zawiera informacje dotyczÄce rodzaju whisky, rocznika, rodzaju beczki, daty napeĹnienia, oraz systemu przetaczania beczek w obrÄbie magazynu.				Jak widaÄ, dane mi teĹź byĹo sprĂłbowaÄ Bruichladdich 1991 leĹźakowanej w beczkach po Chateau d’Yquem.

		WĹaĹnie pobierana jest prĂłbka Bruichladdich 1991 Chateau d’Yquem finish. A to jeszcze zdecydowanie nie koniec wycieczki...				Jim nalewa mi Glen Scotia 1992. Pierwsza Glen Scotia, ktĂłra mi naprawdÄ smakowaĹa. Przepyszna rzecz, prosto z beczki po rumie. Warto zwrĂłciÄ uwagÄ na znajdujÄce siÄ obok beczki Littlemill. I nie naleĹźy w Ĺźadnym wypadku zwracaÄ uwagi na to ile whisky rozlewa siÄ podczas takiej degustacji. SzczegĂłlnie w przypadku kĹopotĂłw z sercem...

		Czasem polewanie goĹciowi wymaga wrÄcz akrobatycznych umiejÄtnoĹci. A pod koniec „zwiedzania” moĹźe nawet byÄ niebezpieczne. Ale Jim McEwan jest tu u siebie, a ja na tym etapie jestem juĹź nieĹşle znieczulony, wiÄc nie zwaĹźam na niebezpieczeĹstwa...				Widok ogĂłlny na Bruichladdich od strony zatoki Loch Indaal. Teraz zmierzamy do Kilchoman. Ale najpierw obfity gorÄcy posiĹek na plaĹźy Loch Indaal. I dĹugi odpoczynek. SpoĹźycie jednak byĹo nieprzyzwoicie duĹźe.

		Zanim trafiliĹmy do samej destylarni, najpierw obejrzeliĹmy pobliski cmentarz, na ktĂłrym znajduje siÄ przepiÄkny krzyĹź celtycki z okoĹo roku 1500.				Kilchoman Cross raz jeszcze.

		PĹyty nagrobne z wizerunkami zmarĹych – zniszczone przez czas i niszczÄce dziaĹanie pogody – na cmentarzu w Kilchoman.				Wreszcie w najnowszej destylarni whisky w Szkocji. Na zdjÄciu alembik drugiej destylacji, tzw. spirit still.

		Autoportret z destylowanÄ whisky w tle. Tak w Kilchoman wyglÄda tzw. spirit safe, czyli miejsce, w ktĂłrym frakcjÄ wĹaĹciwÄ destylatu oddziela siÄ od przedgonĂłw i niedogonĂłw.				W Kilchoman dziaĹa tylko jedna para stosunkowo niewielkich alembikĂłw. Na pierwszym planie tzw. wash still, alembik do pierwszej destylacji.

		ZawĂłr wlotu alembika drugiej destylacji.				Rzut oka na halÄ produkcyjnÄ w Kilchoman. Na pierwszym planie alembiki, w tle – kadĹş zacierna.

		I jeszcze jeden rzut oka na destylowanÄ whisky w Kilchoman.				LeĹźakujÄca whisky w Kilchoman. Od samego poczÄtku w oczy rzuca siÄ poczucie ĹwieĹźoĹci i brak patyny, tak charakterystycznej dla pozostaĹych destylarni.

		Znakowanie beczek nazwÄ destylarni. CzynnoĹÄ ta wykonywana jest w niemal pustej hali magazynu, ktĂłra z czasem ma zapeĹniÄ siÄ po sufit beczkami z dojrzewajÄcÄ whisky.				Teraz juĹź wiadomo na pewno, Ĺźe whisky nalana do tej beczki pochodziÄ bÄdzie z Kilchoman.

		I nietrudno siÄ przy tym farbÄ pochlapaÄ...				WejĹcie do sĹynnej suszarni sĹodu, ktĂłra spĹonÄĹa krĂłtko po uruchomieniu destylarni, powodujÄc kolejne przesuniÄcie w czasie terminu rozpoczÄcia destylacji.

		WnÄtrze recepcji w Kilchoman, bÄdÄcej jednoczeĹnie sporej wielkoĹci – jak na otoczonÄ polami i gĂłrami farmÄ – sklep z rĂłĹźnego rodzaju pamiÄtkami i gadĹźetami. Tutaj teĹź dostaniemy odrobinÄ tutejszego produktu do degustacji.				OprĂłcz sporego wyboru towarĂłw i paskudnej niedojrzaĹej whisky, w recepcji w Kilchoman majÄ bardzo eleganckie toalety. Jak bodaj w Ĺźadnej innej destylarni w Szkocji. Prosto i na lewo.

		Gdyby nie szyld na budynku gĹĂłwnym, nic nie wskazywaĹoby na to, Ĺźe wjeĹźdĹźamy wĹaĹnie na teren destylarni. Kilchoman sprawia wraĹźenie, gospodarstwa rolniczego, w ktĂłrym niejako przy okazji destyluje siÄ whisky. Co zresztÄ w duĹźej mierze jest prawdÄ.				W drodze do Bunnahabhain, biegnÄcej w duĹźej mierze wzdĹuĹź cieĹniny Sound of Islay, nie sposĂłb oderwaÄ oczu od widoku wyspy Jura po drugiej stronie cieĹniny. StÄd widaÄ wyraĹşnie dlaczego widoczne tam gĂłry nazywajÄ siÄ „Paps of Jura” – „Piersi Jury”.

		Widok na cieĹninÄ Sound of Islay, na JurÄ i jej piersi. CiÄgle w drodze do Bunnahabhain.				TuĹź za osadÄ Bunnahabhain uwaĹźaÄ trzeba na ostry zakrÄt w prawo. Teraz juĹź z gĂłrki na pazurki, prosto do destylarni. WiÄkszoĹÄ budynkĂłw skryĹo siÄ za zieleniÄ z prawej strony.

		Dziedziniec Bunnahabhain, Piersi Jury, i nasza skromniutka fiesta tuĹź obok destylarnianego vana.				OczekujÄce na napeĹnienie beczki trzeba byĹo regularnie polewaÄ wodÄ, Ĺźeby nie rozeschĹy siÄ i nie popÄkaĹy. Tegoroczne lato byĹo wyjÄtkowo upalne w Szkocji. NiektĂłrym destylarniom groziĹy przestoje z powodu braku wody.

		Polewane beczki z widokiem na Paps of Jura.				No i to chyba byĹa jedyna okazja Ĺźeby tego lata w Szkocji zobaczyÄ tÄczÄ.

		Hala alembikĂłw w Bunnahabhain.				Bardzo mi siÄ podobaĹo niczym nieskrÄpowane, samodzielne buszowanie po destylarni. Pies z kulawÄ nogÄ nie zajrzaĹ co ja tam robiÄ. A ja tylko fotografowaĹem ;-) Tutaj tzw. spirit safes, czyli szafki kryjÄce krany do oddzielania frakcji wĹaĹciwej destylatu.

		Jak widaÄ, w Bunnahabhain wĹaĹnie mieli okres przestoju wakacyjnego. Alembiki otwarte, w hali pusto i smutno...				Ten ogromny kanciasty pojemnik w gĹÄbi to low wines receiver, czyli pojemnik na destylat po pierwszej destylacji. Z niego napeĹniane sÄ alembiki do drugiej, ostatecznej destylacji.

		W zwiÄzku z obowiÄzujÄcymi od kilku lat przepisami, alembiki nie mogÄ juĹź byÄ ogrzewane otwartym ogniem. W miejsce piecĂłw zamontowano maĹo romantycznie wyglÄdajÄcÄ instalacjÄ gazowÄ.				Brama prowadzÄca na dziedziniec destylarni pozostaje uchylona nawet w okresie, gdy destylarnia jest nieczynna.

		Widok na JurÄ z nabrzeĹźa w Bunnahabhain. AĹź trudno uwierzyÄ, Ĺźe to Szkocja sĹynie raczej z ponurej i deszczowej pogody.				Widok na budynki destylarni z nabrzeĹźa. Po prawej stronie od budynkĂłw widaÄ mgĹÄ rozpylanej nad beczkami wody.

		Charakterystycznym elementem na wiÄkszoĹci nabrzeĹźy w Szkocji sÄ kosze do poĹowu krabĂłw. W tle Paps of Jura.				W drodze powrotnej z Bunnahabhain natknÄliĹmy siÄ na pasÄce siÄ stadko szkockich krĂłw. Krowy – jak widaÄ – byĹy zdecydowanie mniej zainteresowane nami, niĹź my nimi.

		W Caol Ila mogliĹmy pooglÄdaÄ jedynie budynki z zewnÄtrz. Najwidoczniej w Diageo majÄ jakieĹ inne wytyczne dotyczÄce zabezpieczania budynkĂłw niĹź w Bunnahabhain czy Ardbeg. No i tak z zewnÄtrz to i wiele siÄ nie udaĹo zobaczyÄ, niestety. Tutaj hala alembikĂłw, widzianych przez szybÄ.				Budynek gĹĂłwny destylarni widziany z nabrzeĹźa. KaĹźda destylarnia na Islay miaĹa swego czasu regularne poĹÄczenia morskie ze staĹym lÄdem, stÄd przy kaĹźdej znajdziemy nabrzeĹźe portowe. W lepszym lub gorszym stanie, gdyĹź w chwili obecnej uĹźytkowane sÄ jedynie przez niewielkie ĹĂłdki, ĹźaglĂłwki i ewentualnie jachty.

		Widok na cieĹninÄ Sound of Islay, oddzielajÄcÄ JurÄ od Islay, z nabrzeĹźa w Caol Ila.				Destylarnia Caol Ila – widok ogĂłlny. I kompletny. W Caol Ila juĹź nic wiÄcej nie ma. Nieco wyĹźej, w gĂłrÄ drogi, z ktĂłrej robione byĹo zdjÄcie, znajduje siÄ jeszcze kilka domostw.

		Dziedziniec Caol Ila i czÄĹÄ budynkĂłw destylarni.				I jeszcze jeden rzut oka na budynki destylarni – zamkniÄte na gĹucho – i na halÄ alembikĂłw.

		Wyspa Jura. Potok Abhainn an Daimh-sgeir uchodzi do morza, przepĹywajÄc wczeĹniej pod malowniczym mostem. Idealne miejsce na biwak. Nie caĹkiem jednak. W tym miejscu znajduje siÄ prawdziwa wylÄgarnia maĹych szkockich paskud latajÄcych, zwanych tutaj midges. Kto tego na wĹasnej skĂłrze nie doĹwiadczyĹ, nie wie o czym mowa. Najbardziej zajadĹy atak wygĹodniaĹych komarĂłw to nic przy niewinnie wyglÄdajÄcych szkockich meszkach.				Widok na destylarniÄ Isle of Jura w miejscowoĹci Craighouse. CaĹe Craighouse jest w sumie niewiele wiÄksze. Do tego, co widaÄ na zdjÄciu, dodaj kilka domĂłw, sklep i hotel – oto i stolica wyspy. Ale czegĂłĹź oczekiwaÄ od wyspy, na ktĂłrej ĹÄcznie mieszka 200 ludzi?

		Ten Ĺliczny trawnik przed hotelem (po lewej, raczej poza kadrem) moĹźe sĹuĹźyÄ za pole namiotowe. Rozbicie namiotu nie kosztuje tutaj nic, a skorzystaÄ moĹźna z hotelowej Ĺazienki. JuĹź odpĹatnie. W caĹej Szkocji trudno jednak o pole namiotowe usytuowane bliĹźej jakiejkolwiek destylarni.				Ten sam trawnik, ale w drugÄ stronÄ. MoĹźna pograÄ w piĹkÄ, moĹźna poskakaÄ po... palmach! Tak, te palmy to – podobnie jak na dziedziĹcu Laphroaig – efekt dziaĹania ciepĹego PrÄdu Zatokowego opĹywajÄcego SzkocjÄ.

		Widok na caĹe Craighouse z przystani rybackiej. Znowu kosze do poĹowu krabĂłw, po lewej stronie, w tle, hotel, no i oczywiĹcie destylarnia.				Destylarnia, hotel, i parking dla zwiedzajÄcych destylarniÄ – w Ĺrodku kadru.

		Jeszcze jedno ujÄcie destylarni Isle of Jura w Craighouse.				Sklepik w recepcji Isle of Jura oferuje wybĂłr oficjalnych wersji produkowanej tutaj whisky. Ta z krzyĹźem ankh to torfowa Jura Superstition.

		KadĹş zacierna w Isle of Jura. W zwiÄzku z przerwÄ wakacyjnÄ, nic siÄ w niej nie dzieje, umyta czeka na wznowienie produkcji.				KadĹş zacierna w Isle of Jura. To lejowate coĹ z prawej strony u gĂłry to podajnik zeĹrutowanego sĹodu jÄczmiennego.

		KadĹş zacierna w Isle of Jura jeszcze raz. Z tego kÄta, podajnik zeĹrutowanego sĹodu jÄczmiennego znajduje siÄ z tyĹu.				Kadzie fermentacyjne w Isle of Jura. W przeciwieĹstwie do wiÄkszoĹci destylarni, na Jurze stosowane sÄ kadzie fermentacyjne ze stali nierdzewnej, a nie z sosny oregoĹskiej. OczywiĹcie tutaj przewodniczka powie nam, Ĺźe to nie ma wpĹywu na smak whisky, a pomaga utrzymaÄ sterylnÄ czystoĹÄ, niezbÄdnÄ do osiÄgniÄcia „tego niepowtarzalnego smaku kojarzonego z produktami Isle of Jura”.

		Wszystkie szeĹÄ kadzi fermentacyjnych Isle of Jura. JakoĹ maĹo romantycznie wyglÄdajÄ, prawda?				Alembiki w Isle of Jura sÄ najwiÄkszymi tego typu urzÄdzeniami w Szkocji.

		Alembiki w Isle of Jura raz jeszcze.				Beczki w magazynie Isle of Jura. Jednak akurat te beczki sĹuĹźÄ jedynie ozdobie i Ĺciemnianiu naiwnych. Nie ma w nich ani kropli whisky.

		Raz jeszcze widok ogĂłlny na destylarniÄ Isle of Jura. Z trawniczka, ktĂłry aĹź prosi Ĺźeby na nim rozbiÄ namiot, spod tropikalnych palm.				W drodze powrotnej do Feolin Ferry i znowu na Islay, natknÄliĹmy siÄ na pasÄcego siÄ samotnego potwora...

		Widok na wybrzeĹźe na Jurze. CieĹnina Sound of Islay, tym razem z drugiej strony, i sama Islay. Za chwilÄ na niÄ wracamy. Tym bardziej, Ĺźe zdjÄcie robione byĹo z nabrzeĹźa promowego w Feolin Ferry.				Taki niewielki promik kursuje regularnie miÄdzy Port Askaig na Islay, a Feolin Ferry na Jurze. Rejs trwa 5 minut, a na pokĹad wchodzi 5-6 samochodĂłw. Za chwilÄ wjeĹźdĹźamy na jego pokĹad.

		A to juĹź Port Askaig na Islay widziany z pokĹadu promu. Na pierwszym planie – kuter tutejszych ratownikĂłw morskich.				W ten sĹoneczny dzieĹ Ardbeg byĹa niezwykle zatĹoczona. Nawet miejsce na parkingu nieĹatwo byĹo znaleĹşÄ. Jak na mĂłj gust, destylarnia przekroczyĹa juĹź granice przyzwoitoĹci jeĹli chodzi o samopromocjÄ. KiedyĹ byĹo tutaj pusto, zacisznie i romantycznie. Teraz obija siÄ czĹowiek o tĹumy.

		Zabytkowy saganek do whisky, opatrzony nazwÄ destylarni, stanowi element dekoracyjny Visitor Centre w Ardbeg. Podobne naczynia z luboĹciÄ eksponowane sÄ w wiÄkszoĹci destylarni, do ktĂłrych wpuszcza siÄ zwiedzajÄcych.				Historyczny – ale ciÄgle dziaĹajÄcy – mĹyn do Ĺrutowania sĹodu jÄczmiennego. Jeden z pierwszych elementĂłw ciÄgu produkcyjnego, jaki pokazywany jest turystom.

		Kadzie fermentacyjne w Ardbeg. Z sosny oregoĹskiej, rzecz jasna. Warto zwrĂłciÄ uwagÄ na silniczki zamontowane u gĂłry, tuĹź nad pokrywÄ. NapÄdzajÄ one wiatraki poniĹźej, ktĂłrych zadaniem jest likwidowanie piany powstajÄcej podczas burzliwej fazy fermentacji.				Kadzie fermentacyjne w Ardbeg raz jeszcze. W kaĹźdej z nich proces fermentacji znajduje siÄ w rĂłĹźnej fazie, wiÄc zawsze jest pewnoĹÄ, Ĺźe w ktĂłrejĹ na destylacjÄ czeka juĹź odfermentowane piwo. A w kaĹźdym razie coĹ w rodzaju piwa.

		Alembiki w Ardbeg. Jak widaÄ, mamy do czynienia z niewielkÄ destylarniÄ, posiadajÄcÄ tylko jednÄ parÄ alembikĂłw. Ten na pierwszym planie, wiÄkszy, sĹuĹźy do pierwszej destylacji. Jest to tzw. wash still. Ten drugi, nieco mniejszy, to naczynie, z ktĂłrego destylat trafia do zbiornika, a nastÄpnie – po rozcieĹczeniu do mocy 63,5% - do beczek.				Alembiki w Ardbeg widziane od spodu. Ten na pierwszym planie, to alembik drugiej, ostatecznej destylacji, tzw. spirit still.

		Rzut oka na alembiki od doĹu. Spirit still w Ardbeg ma ten charakterystyczny motyw wokĂłĹ nasady szyjki. Ĺťaden inny alembik w Szkocji nie jest tak zdobiony.				I proszÄ jak rzeĹko i wartko pĹynie ĹwieĹźo wytworzony destylat przez tzw. spirit safe, czyli owo akwarium, w ktĂłrym oddziela siÄ poszczegĂłlne frakcje. Przy okazji widaÄ wyraĹşnie, Ĺźe owe mity o zamkniÄciu tego ustrojstwa na wielkÄ kĹĂłdÄ przez urzÄdnikĂłw skarbowych to jeden wielki pic na wodÄ wciskany naiwnym turystom. W Ardbeg nikt tego nie zamyka, a jakoĹ skarbĂłwka nie robi wokĂłĹ tego wielkiego haĹasu.

		No i jakoĹ nie mogĹem nie wsadziÄ gĹowy (z aparatem) do samego Ĺrodka Ĺźeby wam pokazaÄ jak to wyglÄda z bliska. Tutaj odbywa siÄ oddzielanie poszczegĂłlnych frakcji drugiej destylacji. W tej chwili rynna skierowana jest do naczynia do powtĂłrnej destylacji. To z sitkiem prowadzi do zbiornika na frakcjÄ ĹrodkowÄ, z ktĂłrego droga juĹź tylko do beczek.				Na tym zdjÄciu mamy widok na destylat po pierwszej, wstÄpnej destylacji. Tutaj nie ma czego oddzielaÄ, caĹoĹÄ leci do drugiej destylacji.

		ĹwieĹźutko napeĹnione beczki czekajÄ na odtoczenie do magazynu. W tej chwili ciÄgle jeszcze znajdujÄ siÄ w pomieszczeniu, gdzie odbywa siÄ napeĹnianie.				ZbliĹźenie na magiczny napis na denku beczki tuĹź po jej napeĹnieniu.

		O proszÄ, ile dobroci siÄ marnuje podczas napeĹniania beczek. AĹź serce boli, prawda?				JuĹź po zakoĹczeniu zwiedzania przewodniczka zabiera swojÄ grupÄ do recepcji, gdzie do wyboru dostajemy kilka rĂłĹźnych wersji miejscowej whisky. MoĹźna byĹo sobie zaĹźyczyÄ m.in. Uigedail, Still Young, Serendipity, czy „zwykĹÄ” 10yo. Niestety, stojÄce na najwyĹźszej pĂłĹce, coraz mniej liczne butelki Ardbeg 25yo Lord of the Isles, byĹy tylko do kupienia w caĹoĹci. Przy znacznym wydatkowaniu GieBePĂłw.

		Kilka kilometrĂłw za Ardbeg, drogÄ wiodÄcÄ wzdĹuĹź wybrzeĹźa, znajdziemy ruiny kaplicy Kildalton, a przy nich przepiÄkny krzyĹź celtycki z VIII wieku n.e.				Kildalton Cross raz jeszcze, troszkÄ bliĹźej...

		A teraz to i wspomniane wczeĹniej ruiny kaplicy widaÄ, nie tylko krzyĹź.				WewnÄtrz kaplicy znajdujÄ siÄ zabytkowe rzeĹşbione pĹyty nagrobne

		ZbliĹźenie na krzyĹź. Warto zwrĂłciÄ uwagÄ na porosty rozwijajÄce siÄ na krzyĹźu. To na wypadek gdyby ktoĹ nie chciaĹ uwierzyÄ, ze w Szkocji naprawdÄ sÄ tylko dwa rodzaje pogody. Albo pada, albo zbiera siÄ na deszcz.				Z powrotem w Ardbeg. Tym razem ten anielski destylat leci do zbiornika z frakcjÄ ĹrodkowÄ. Tak, Panie i Panowie, oto przyszĹa whisky Ardbeg w chwili powstawania.

		Dekoracyjny detal na szyjce alembika do drugiej destylacji w Ardbeg. Po pozbyciu siÄ zwiedzajÄcych destylarnia byĹa juĹź caĹa moja, wiÄc grasowaĹem z aparatem i statywem po wszystkich pomieszczeniach. tylko jakoĹ nie udaĹo mi siÄ przekonaÄ kierownictwa Ĺźeby mnie wpuĹcili samopas do magazynĂłw...				W hali alembikĂłw w Ardbeg jest doĹÄ ciasno, jak widaÄ. Gdy prĂłbowaĹem chwyciÄ nieco szerszy plan na alembiki, z prawej i lewej strony w kadr wsadzaĹy mi siÄ zbiorniki na destylat po pierwszej destylacji (low wines receiver) od prawej strony, i spirit receiver od lewej. Pod tym zbiornikiem, ktĂłrego widaÄ stelaĹź widaÄ po lewej stronie, znajduje siÄ owo ustrojstwo do oddzielania frakcji, tzw. spirit safe.

		KadĹş zacierna w Arbeg, pomalowana w charakterystyczny motyw ardbegowski, oczywiĹcie w odcieniach ardbegowskiej zieleni.				Zaczyna siÄ oczekiwanie na najlepsze wieczorne ĹwiatĹo, Ĺźeby zrobiÄ jak najlepsze zdjÄcie destylarni. No i siedzieliĹmy na tym klifie caĹymi godzinami, zamiast popijaÄ whisky z Thomsonami, ktĂłrych wĹaĹciwie daĹoby siÄ dostrzec juĹź na tym zdjÄciu, gdyby byĹo ono w wiÄkszej rozdzielczoĹci.

		JuĹź lepiej nie byĹo tego dnia. DaliĹmy za wygranÄ i poszliĹmy do ThomsonĂłw... na piwo.				Widok na pagody Ardbeg na tle wieczornego nieba. ChociaĹź, jak na zĹoĹÄ, tego wieczora sĹoĹce nie chciaĹo czerwono zachodziÄ.