 Whisky Isle of Jura jest stosunkowo mało znanym trunkiem, choć z pewnością zasługuje na szerszą prezentację i zdecydowanie większe zainteresowanie. Dokładnie tak, jak i sama wyspa, z której pochodzi. Isle of Jura (jak sama nazwa wskazuje) wytwarzana jest na wyspie Jura, wciśniętej pomiędzy wyspę Islay a nasadę półwyspu Kintyre w zachodniej części Szkocji. Być może cień wielkiego sąsiedztwa - wspaniałych i renomowanych whisky z Islay - jest jednym z powodów, dla których Isle of Jura nie doczekała się jeszcze należnego jej miejsca wśród innych gatunków whisky. Wyspa Jura, mimo iż jest niewiele mniejsza niż jej sąsiadka Islay, jest wyspą, o której niemal można powiedzieć - bezludna. Całą wyspę zamieszkuje około 200 osób, co przecież trudno nazwać wielkim tłokiem, prawda? Za to tłoczno jest od jeleni (od których zresztą pochodzi nazwa wyspy). Podobno jest ich na wyspie ponad 5 tysięcy. Cała wyspa to jedno wielkie romantyczne górzyste pustkowie. Dość powiedzieć, że właśnie na Jura powstawała książka 1984 George'a Orwella. Za mroczną i beznadziejną atmosferę książki przynajmniej częściowo odpowiedzialny jest krajobraz wyspy.
Jednak o wyspie tej piszę nie ze względu na jelenie czy niewielką liczbę mieszkańców. Piszę o niej, oczywiście, ze względu na produkowaną tam whisky. Destylarnia, jak wszystkie wytwórnie whisky usytuowane na wyspach, przycupnęła nad samym brzegiem morza w miejscowości Craighouse - największej ludzkiej osadzie na wyspie. Założona została w roku 1810, co czyni ją jedną z najstarszych wytwórni whisky w Szkocji. Warto jednak pamiętać, że przez długi czas teren wyspy Islay, jak i jej sąsiadki Jura, znajdował się poza zasięgiem krwiopijczych poborców podatkowych, tak więc destylarnie mogły tutaj działać oficjalnie dużo wcześniej niż w Highlands. Mimo to, dla nikogo nie jest tajemnicą, że nielegalne wytwórnie whisky działały w grotach wzgórz zwanych Paps of Jura i dolinach licznych strumieni na długo przed założeniem destylarni Isle of Jura.
Isle of Jura, mimo sÄ…siedztwa Islay, jest trunkiem w niczym nie przypominajÄ…cym swych wielkich sÄ…siadek. W rzeczy samej, bardziej przypomina trunki z Highlands czy ze Speyside. Jest bardzo Å‚agodna, nie ma w niej tego charakterystycznego dla wyrobów z wysp aromatu jodu morskiego, soli czy wodorostów. Jest lekko torfowa, ale zdecydowanie sÅ‚abiej niż jej sÄ…siadki. Åšlady torfu pochodzÄ… zresztÄ… bardziej z wody wykorzystywanej w jej produkcji, wody, która przepÅ‚ywa przez rozlegÅ‚e torfowiska zanim trafi do ujÄ™cia destylarni. Najbardziej popularnÄ… wersjÄ… Isle of Jura jest 10-letnia single malt. Ponadto, na rynku spotkać można - choć raczej nieczÄ™sto – 16-letniÄ… i 21-letniÄ… wersjÄ™ tej whisky. Kilka lat temu do tej oferty dorzucono wersjÄ™ Superstition, wytwarzanÄ… ze sÅ‚odu o wiÄ™kszej zawartoÅ›ci dymu torfowego, plasujÄ…cÄ… siÄ™ wyraźnie bliżej swoich sÄ…siadek z Islay. Isle of Jura pochodzÄ…ca od niezależnych dystrybutorów to już absolutna rzadkość.
Jak już wspomniano, Craighouse - swego rodzaju centrum wyspy; to tutaj znajduje się jedyny na wyspie kościół - było ośrodkiem nielegalnej produkcji whisky na długo przed rokiem 1810, kiedy to zbudowano destylarnię Isle of Jura. Destylarnia miała dość burzliwe dzieje, szczególnie jeśli chodzi o właścicieli, których było co najmniej dwóch i niekoniecznie potrafili się pogodzić w kwestii praw własności. Nieuregulowana sytuacja własnościowa destylarni trwała dość długo, przenosiła się na spadkobierców skłóconych właścicieli, aż w końcu doprowadziła do zamknięcia destylarni w roku 1901. Przerwa w działalności destylarni trwała do drugiej połowy lat pięćdziesiątych naszego wieku. Dopiero w roku 1958 firma Scottish & Newcastle Breweries (specjalizująca się w produkcji piwa, co jest zresztą nie pierwszym i nie ostatnim przykładem współzależności między przemysłem browarniczym a gorzelniczym w Szkocji) postanowiła przyczynić się do ożywienia życia gospodarczego na wyspie Jura. Wykupiono budynki starej destylarni, poddano gruntownemu remontowi, odtworzono wyposażenie niemal od zera i ponownie uruchomiono produkcję whisky. Przede wszystkim jednak, destylat z Jura przeznaczony był do produkcji blendu o nazwie Mackinlay, cenionego w Wielkiej Brytanii i za jej granicami ze względu na swoją łagodność i niezmienność jakościową. Warto również wspomnieć, że alembiki stosowane do produkcji whisky w destylarni na wyspie Jura są absolutnie największymi alembikami w całym przemyśle gorzelniczym w Szkocji (patrz zdjęcie).
Whisky Isle of Jura w postaci single malt pojawiÅ‚a siÄ™ na rynku dopiero w roku 1974 i w dalszym ciÄ…gu czeka na szerokie uznanie. Co prawda, znam co najmniej jednÄ… osobÄ™, która twierdzi, że nie ma lepszej whisky niż Isle of Jura, ale to jeszcze wiosny nie czyni, prawda? Najnowsza wersja – Superstition – wydaje siÄ™ podbijać serca (i podniebienia) smakoszy whisky.
Jedynym sposobem dostania się na wyspę Jura jest prom Caledonian MacBryne z Kennacraig lub Oban do Port Askaig na wyspie Islay, skąd mniejszym promem przedostajemy się przez cieśninę Sound of Islay do portu Feolin Ferry na wyspie Jura. Ta druga przeprawa trwa tylko kilka minut. Nie radzę jednak oczekiwać wielkiego portu po drugiej stronie cieśniny. W rzeczywistości Feolin Ferry to proste nabrzeże portowe i jeden barak, w którym znaleźć można trochę informacji na temat wyspy. To wszystko. Z tego miejsca do Craighouse prowadzi wąska, jednopasmowa droga. Jedyna zresztą na całej wyspie, więc nie ma obawy o zabłądzenie.
|
